Borzęcin leży kilkanaście kilometrów na północny-wschód od Brzeska. By tu dojechać można wybrać drogę przez Szczepanów i Przyborów lub przez Mokrzyska i Rudy-Rysie. W obu przypadkach trasa liczy niespełna 20 kilometrów. Na miejscu przekonamy się, że Borzęcin to miejscowość niezwykle rozległa. Jest największą wsią w powiecie brzeskim i jedną z największych w Małopolsce. Ciągnie się wzdłuż obu brzegów Uszwicy na długości aż sześciu kilometrów.

Bodzantin, Bodzanczinek, Bodzanczin…
Nazwa miejscowości na przestrzeni lat ulegała istotnym zmianom. Funkcjonowała w dokumentach jako: Bodzantin, Bodzanczinek, Bodzanczin, Borzęczyn, Bodzcinek, Bożęcin, Bożęcinek, Bożencinek i w końcu Borzęcin. Po pierwszym rozbiorze Polski wieś weszła w skład cesarstwa austriackiego.

Ścieżka edukacyjna

1. Kapliczki i krzyże
   
   Bez względu na to, od której strony do Borzęcina podążamy, naszej uwadze nie ujdzie z pewnością wielość przydrożnych kapliczek i krzyży, będących istotnym elementem krajobrazu kulturowego okolic tej miejscowości. Na terenie gminy znajduje się sześć przydrożnych kapliczek budynkowych oraz 51 kamiennych krzyży i figur. Najstarsze pochodzą z osiemnastego wieku. Do najcenniejszych obiektów tego typu należy zaliczyć kapliczkę św. Floriana w Łękach (nieopodal remizy strażackiej), postawioną przez mieszkańców wsi w 1760 roku. Wewnątrz kapliczki, kształtem przypominającej niewielką dzwonnicę, znajduje się licząca 250 lat drewniana figura św. Floriana wykonana przez anonimowego snycerza. Przy głównej ulicy Łęk, blisko granicy z Przyborowem, stoi kapliczka św. Rozalii zbudowana z nieznanej fundacji w 1888 roku. W jej wnętrzu znajduje się niewielki polichromowany ołtarzyk z drewnianą rzeźbą św. Rozalii pośrodku oraz Serca Jezusa i serca Najświętszej Maryi Panny po bokach. Z tego samego roku pochodzi kapliczka Jana Kądziołki na granicy Łęk i Przyborowa. W jej wnętrzu znajduje się mały ołtarzyk z ludową rzeźbą Chrystusa upadającego pod krzyżem. Najstarsza kapliczka w samym Borzęcinie pochodzi prawdopodobnie z drugiej połowy XVIII wieku. Stoi przy parceli nr 66, przy ulicy ciągnącej się wzdłuż lewego brzegu Uszwicy, a przedstawia św. Jana Nepomucena. Cenna jest również figura Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny na przyulicznej części parceli nr 459. Jej autorem i fundatorem jest borzęciński rzeźbiarz Adeodat (Teodor) Jan Martyński, który na wspomnianej parceli posiadał swoją pracownię. Figura wykonana została w drugiej połowie XIX wieku.
   
2. Zabytkowy kościół parafialny
   
   Dwie cenne rzeźby Martyńskiego można też obejrzeć przy kościele parafialnym pw. Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Borzęcinie. Znajdują się one na filarach północnej części ogrodzenia świątyni. Są to posągi Serca Jezusa i Matki Boskiej. Wykonane zostały na przełomie lat 60. i 70. XIX w. Z kolei na zachodniej części ogrodzenia kościoła znajdują się rzeźby św. Kazimierza i św. Jana Kantego autorstwa Wojciecha Samka z Bochni. Niezwykle cennym zabytkiem jest sam kościół. Wznoszony był w latach 1680-1720 na miejscu stojącego w tym miejscu wcześniej drewnianego kościoła. Niestety już w 1802 roku nowy kościół uległ niemal całkowitemu zniszczeniu w wyniku pożaru. Podjęta rychło odbudowa połączona z rozbudową trwała niemal 50 lat. W 1854 r. dobudowano po obu stronach korpusu niskie nawy boczne. Ostateczny kształt świątynia przybrała w latach 1912-1917. Plan rozbudowy opracował wzięty wówczas architekt Jan Sas-Zubrzycki. W wyniku przebudowy kościół został wyraźnie przekształcony i powiększony. Barokowy charakter świątyni ustąpił stylowi eklektycznemu.
   Najcenniejszym dziełem sztuki znajdującym się w kościele jest późnogotycka Pieta z I połowy XVI wieku, umiejscowiona w ołtarzu Ukrzyżowania. Innymi godnymi uwagi dziełami są ponadto: cudami słynący obraz Matki Boskiej Borzęcińskiej z XVII lub XVIII w., późnobarokowy ołtarz boczny z I. połowy XVIII w. i neobarokowy z wieku XIX, murowana chrzcielnica z II. połowy XVII w. oraz rzeźbiona grupa Ukrzyżowania z wieku XVIII lub XIX. Interesującym dziełem polskiej rzeźby XIX w. jest ołtarz boczny wraz z figurą Chrystusa Ukrzyżowanego. Jest to prawdopodobnie dzieło Franciszka Wyspiańskiego – ojca sławnego artysty, Stanisława.
   
3. Borzęcińska zabudowa
   
   Ważną częścią krajobrazu okolic Borzęcina jest zabytkowa, drewniana zabudowa poszczególnych wsi i przysiółków. Do dnia dzisiejszego zachowało się tutaj około 200 drewnianych chałup i domów mieszkalnych (w tym 97 zabytkowych, czyli powstałych w końcu XIX i pierwszej ćwierci XX wieku) oraz ponad 350 drewnianych stodół i innych budynków gospodarczych (w tym 117 zabytkowych). Andrzej B. Krupiński w wydanej w 2010 roku tece „Zabytki Ziemi Borzęcińskiej” zauważa, że dzięki temu niespotykanemu już gdzie indziej nasyceniu architekturą tego typu, teren gminy uchodzić może za rzadko spotykane już w Polsce, niezwykle atrakcyjne i urokliwe „zagłębie” dawnego budownictwa wiejskiego. Najstarsze drewniane chaty mają konstrukcję zrębową. Zbudowane są z sosnowych bali połączonych na węgłach na tzw. „jaskółczy ogon”. Pokrywają je dwuspadowe dachy o trójkątnych odeskowanych szczytach. Wnętrza mają charakter jednotraktowy. Najstarsze domy pochodzą z lat 70. i 80. XIX wieku. Najstarsze stodoły również powstały pod koniec XIX wieku. Są budynkami wzniesionymi z drewnianych bali na planie prostokąta. Charakteryzują je wysokie dwuspadowe dachy. Stodoły ciągną się zwartym szeregiem zamykając granice działek siedliskowych.
   
4. Cmentarze wojenne
   
   Na terenie gminy Borzęcin znajduje się pięć cmentarzy wojennych, będących pamiątką krwawych starć armii Austrii, Prus i Rosji podczas I wojny światowej. Są to cmentarze: w Borzęcinie nr 266, w Warysiu nr 267, w Przyborowie nr 272 i 274 oraz w Bielczy nr 279. Pochowani są na nich żołnierze, którzy zginęli w latach 1914 i 1915 podczas walk toczonych pomiędzy Rabą a Dunajcem. W sumie spoczywa na nich 481 żołnierzy (z armii austrowęgierskiej – 316, niemieckiej – 35, rosyjskiej – 130). Zobaczyć warto zwłaszcza nekropolię wojenną w Borzęcinie. Znajduje się ona na cmentarzu parafialnym, usytuowanym około 200 metrów na południe od kościoła. Kwatera, w której pochowani są wojskowi znajduje się w południowej części cmentarza. Spoczywa w niej 21 Węgrów, 11 Rosjan i 28 żołnierzy armii austrowęgierskiej innych narodowości. Cmentarz założony został na układzie symetrycznie uszeregowanych w jednej linii 32 grobów oznaczonych betonowymi stellami z krzyżami oraz emaliowanymi tabliczkami, na których widnieją nazwiska poległych. Pośrodku znajduje się masywny pomnik z ciosów piaskowca. Nekropolie zaprojektował Robert Motke.
   
   ZAPRASZAMY DO BORZĘCINA!!!
   
   
   

KANA jest w tym roku beneficjentem II edycji konkursu „Mecenat Małopolski”. W ramach projektu „Kulturalny spacer po Małopolsce” odbywają się warsztaty plenerowe i zajęcia komputerowe dla seniorów.

Projekt realizowany jest przy wsparciu finansowym Województwa Małopolskiego.