Nazwa miejscowości „Zabawa” wywodzi się od rodziny Zabawskich, od swoich pierwszych dziedziców, którzy już w przeddługoszowskich czasach władali Zabawą i sąsiednim majątkiem ziemskim – tzw. Drochczą, tj. dzisiejszym Zdrochcem. Jan Długosz, pisząc w swym dziele Annales seu cronice inclyti Regni Poloniae o biskupie krakowskim Wiesławie, nadmienia o powstaniu miejscowości Zabawa w następujących słowach: „Biskup Wiesław (…) braciom swoim rodzonym, chcąc pomoc swej strony zapewnić i poratować ich ubóstwo, dozwolił w lasach i ługach Radłowskich założyć dwie wsi, Zabawę i Drochczę, nie bez uszczerbku dóbr kościelnych. Ich potomkowie, z dwóch wsi rzeczonych, które
z łaski tylko otrzymali, poczęli rościć sobie prawo do wszystkich lasów Radłowskich i byliby je sobie przywłaszczyli, gdyby Zbigniew, Biskup krakowski, ich wdzierczych roszczeń nie oparł na mocy prawa ziemskiego, oznaczywszy dokładnie i na zawsze ich granice”. Jest to jedno z najdawniejszych wiarygodnych świadectw o miejscowości Zabawa, które w innych źródłach historycznych znajduje swe potwierdzenie.

1. Sanktuarium bł. Karoliny Kózkówny w Zabawie
Sanktuarium bł. Karoliny Kózkówny jest miejscem upamiętnienia męczeńskiej śmierci 16 – letniej dziewczyny zamordowanej przez żołnierza rosyjskiego podczas I wojny światowej w obronie swojej godności i beatyfikowanej 10 VI 1987r przez Jana Pawła II.

2. Pomnik Ofiar Wypadków i Katastrof Komunikacyjnych
Miejsce pamięci o nazwie “Przejście” zlokalizowane jest między Sanktuarium bł. Karoliny Kózkówny a cmentarzem.

Monument, wykonany z żelbetu, ma 40 m długości, 11 m szerokości i 6 m wysokości. Autorem projektu pomnika jest artysta rzeźbiarz dr hab. Jacek Kucaba. Plac pod pomnik poświęcił abp Józef Kowalczyk, a kamień węgielny – 15 listopada 2009 roku – bp Tadeusz Płoski, który zginął w katastrofie smoleńskiej.

Pomnik jest miejscem corocznych obchodów Światowego Dnia Pamięci o Ofiarach Wypadków Drogowych (w trzecią niedzielę listopada). W środku znajdują się tabliczki upamiętniające ofiary wypadków, a obok pomnika – tabliczki informujące, ile co roku w Polsce osób zginęło i ile zostało rannych w wypadkach drogowych.

3. Hangar lotniczy
W Zabawie powstaje hangar lotniczy, w którym prezentowany będzie m.in. wrak legendarnego, amerykańskiego samolotu transportowego Dakota, takiego samego, który wylądował w 1944 roku w sąsiedniej Wał Rudzie, w ramach akcji III Most. Hangar pełnić ma rolę muzeum, z wystawą multimedialną, dzięki któremu można będzie lepiej poznać historię brawurowej akcji AK, która miała niezwykle istotne znaczenie dla losów II wojny światowej.

4. Dom bł. Karoliny
We wsi Wał-Ruda, w przysiółku Śmietana, znajduje się zrekonstruowany drewniany dom, w którym urodziła się Karolina Kózkówna. To dziś chętnie odwiedzane muzeum, w którym zgromadzono pamiątki po błogosławionej.

Wybudowany pod koniec XIX wieku dom Kózków był drewniany, kryty słomą, prowadziły do niego tylko jedne drzwi. Wchodziło się najpierw do obory, potem do sieni, a następnie do izby mieszkalnej, wylepionej gliną i pobielonej wapnem, z dwoma oknami. Żyła tu cała rodzina, to znaczy 13 osób. Wyposażenie chaty było bardzo skromne, składało się ze stołu i ławek do siedzenia, łóżka, szafki na naczynia i skrzyni na ubrania. Na ścianach wisiało dwanaście świętych obrazów, głównie oleodruki. Dom rodzinny Karoliny, choć zajmował małą przestrzeń, był otwarty na gości, wspólne śpiewanie i modlitwy. Nazywano go nawet „Betlejemką” albo „Jerozolimką”. Zrekonstruowana chata błogosławionej składa się z dwóch izb. W jednej mieści się muzeum, w którym przechowywane są łóżko i drewniany klęcznik Karoliny, jej modlitewniki i książki religijne, oraz wiele przedmiotów codziennego użytku. W drugim pomieszczeniu znajduje się kaplica. Jest tu miejsce modlitwy i wyciszenia, zwłaszcza dla pielgrzymów wyruszających stamtąd na „Szlak męczeństwa Karoliny”. Karolina Kózkówna była czwartym spośród jedenaściorga dzieci. Na początku I wojny światowej została bestialsko zamordowana przez rosyjskiego żołnierza i porzucona w lesie. Zamarznięte ciało znaleziono po kilkunastu dniach.

ZAPRASZAMY DO ODWIEDZENIA ZABAWY I OKOLIC!

___________________________

KANA jest w tym roku beneficjentem II edycji konkursu „Mecenat Małopolski”. W ramach projektu „Kulturalny spacer po Małopolsce” odbywają się warsztaty plenerowe i zajęcia komputerowe dla seniorów.

Projekt realizowany jest przy wsparciu finansowym Województwa Małopolskiego.